Nasıl olsa heryerde kolayca bulunabilecek klasik bilgiler
demiş, arıların üreme biçimlerinden hiç sözetmemişiz.
Anaarıdan başlayalım…
Anaarı petek gözünden genç, yeni, eşleşmemiş, dölsüz anaarı
olarak çıkar. Bu nedenle İngilizce'de virgin queen (bakire anaarı) deniliyor. ''Anaarı'' olarak adlandırılmakla birlikte kendisi henüz ''ana'' değildir.
Gerçekten ve gerçek ana
olabilmesi için döllenmesi gerekir.
Petek gözünden çıktıktan sonra iki gün daha
gelişir, olgunlaşır... Artık döl almaya hazırdır.
Anaarılar kovan içinde döllenmezler. Kovanı bir odaya, bir
sera içine koyarak da kontrollü döllenme sağlayamayız.
Genellikle bir haftalık olunca, hava koşullarının uygun
olduğu bir gün, eşleşmek için kovan dışına çıkar, erkek arıların toplanma
bölgeleri yakınlarından uçarlar. Bu sırada eşleşme feromonu denilen, kendisini
erkek arılara duyuran, hissettiren kokulu maddeler salgılarlar. Bu feromon, kendi
kolonisinden erkek arılar için pek de çekici (cezbedici) değildir.
(Feromon demeye dilim dönmediği için ben 'kokulu maddeler' diyorum. Fenomen demekten herhalde iyidir.)
http://sunsweptfarm.net/rain-sun/
sitesinden alınmış bir foto.
Eşleşme genellikle rüzgarsız bir günde, öğle saatlerinden
sonra, havada, altı-onaltı metre (6m-16m) arasındaki yüksekliklerde, sekiz-on
erkek arıyla eşleştikten sonra tamamlanmış olur.
Eşleşme genellikle yakın
çevrede olmakla birlikte 3-5
km , hattâ daha uzaklarda da gerçekleşebilir.
Yeterli
eşleşme olmadıysa bile anaarı kovanına döner; hava koşulları uygunsa on dakika
sonra yeniden uçar. Koşullar uygun değilse ikinci hattâ üçüncü eşleşme uçuşuna ertesi gün ya da iki gün sonra çıkar.
(İki
döllenme uçuşu arasında yirmidört gün olabildiği Sayın Prof. Dr. Muhsin
Doğaroğlu tarafından bildirilmiş, kayıtlara geçirilmiştir.)
Yeterli
döl almadığı halde aradan fazla zaman geçerse, işçi arıların kışkırtmasıyla
yumurtlamaya başlayan anaarının verimli yumurtlama dönemi kısa olur.
Petek gözünden çıktıktan (doğduktan) sonra,
eşleşmesi ve
yumurtlamaya başlaması için ençok bir ay beklenebilir.
Arıcılık terminolojisinde dölsüz yumurta yumurtlayan işçi
arılar için ''yalancı ana'' terimi
kullanılıyor…
Bu durumda sürekli dölsüz yumurta yumurtlayan anaarı için ne
diyeceğiz?
''Anaarı anadır, yalancı olamaz'' mı diyeceğiz?
Çaresizlikler içinde kaldığı için dürüstlüğünü yitiren kişiyi
yalancı olarak nitelemeye kıyamaz;
''yalancılaşmış...'' deriz…
Bu bakış açısıyla…
Döl almadan yumurtlamak zorunda kalan ana, yalancılaşmış
anaarı olur.
Yaşlandığında, daha doğrusu spermazoit deposu boşaldığında,
sürekli dölsüz yumurta yumurtlamak zorunda kalan anaarı da yalancılaşmış anaarı
olur.
Spermazoit kanallarındaki ya da yumurtalık kanallarındaki
tıkanıklık (anomali) nedeniyle sağlıklı yumurta yumurtlayamayan anaarılar ise zaten yalancılaşmış anaarı olarak doğmuşlardır.
Yalancılaşmış ana: Anamemesinden anaarı olarak çıktığı halde
herhangi bir nedenle sadece dölsüz yumurta yumurtlayan anaarı.
Yalancı ana: Yumurtlamaya başlamış işçi arı, sahte ana.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder