18.03.2013

Arıların Yaşam Döngüsü 02


Şimdi (Arıların Yaşam Döngüsü 01 'den sonra), yumurtadan başlayarak arı oluşumuna geçelim.  

Anaarı, erkek arılardan aldığı spermazoitleri bir kesede saklamakta ve yumurtaları da yumurtalıklarında üretmektedir.

Üretilen yumurtalar, yumurtalık kanalından geçerken ya spermazoit kanalından gelen bir spermazoit ile döllenir, döllenmiş yumurta olarak;
ya da döllenmeden, dölsüz yumurta olarak yumurtlanır.  


Petek gözündeki yumurtalar ve ilk günündeki bir kurtçuk. 




 Gerçekten ''günlük yumurta'' olan yumurtalar (1),
genellikle günlük yumurta denilse bile bir gününü doldurmuş, 
ikinci gününden saat almış yumurtalar (2),
üçüncü günündeki yumurtalar (3).



 Yumurtlandığı güne göre dördüncü, beşinci, altıncı ve yedinci günündeki arı adayı olan kurtçuklar...
Kurtçuk oluşlarına göre ise birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü günlerindeler. 





Petek gözüne sekiz gün önce yumurta olarak bırakılmış bir kurtçuk. 
İşçi arılar petek gözünü gün bitmeden kapatacaklar...
Dişi varroanın/dişi varroaların girmesi için son fırsat.





Döllenmiş yumurta, gelişim evreleri sonunda, dişi arı olacaktır. 
Genellikle işçi arı ve özel olarak yetiştirilirse anaarı…  
Tümüyle aynı olan bu yumurta, çok özel bir bakım-beslenme düzeni ile karşılanırsa kovana, koloniye, yaşama anaarı olarak katılır.   

Yumurta kanalından geçerken spermazoit almayan yumurta ise bakım, beslenme (kuluçka) sonunda, erkek arı olur.
  
*** 


Biraz ayrıntıya girelim.
Yumurtanın petek gözüne bırakılmasıyla kuluçka başlar.
Kuluçkanın başlaması için yumurtaya özel bir işlem uygulanmaz; sadece üşümesi engellenir. 
Üç gün dolduktan sonra, yani yumurta kurtçuğa dönüştüğü an besleme/beslenme başlar. 
Başlangıçta tüm kurtçuklara arısütü verilir. 
İlk üç günkü besleme tüm kurtçuklar için aynı olduğu halde sonraki beslemeler farklıdır. 







A young worker larva lying in a pool of brood food.

Step 2:  A larva hatches from egg after three days.

Nurse bees feed brood food to the larva within minutes of hatching.  Glands in the head of nurse bees secrete the liquid diet.  The nurse bees continue to feed the larva until the cell is capped.  Alıntı: http://www.ars.usda.gov/services/docs.htm?docid=2744&page=14 






Anaarı olarak yetiştirilecek olan kurtçuk çok yoğun olarak arısütü ile beslenmeye devam edilir.
Bu arada çok büyüyecek olan kurtçuk (ve sonrasındaki pupa) için uygun olsun diye petek gözü büyütülür, anamemesine dönüştürülür.
Anaarı, ilerde anamemesine dönüştürülmek üzere biraz büyükçe hazırlanmış olan ve ana kupası denilen bir göze yumurtlamışsa, büyütülüp anamemesine dönüştürülmesi daha kolay olur. 
Tüm besleme, beşbuçuk-altı gün sürer.
Beslenme, anamemesinin ağzı kapandıktan sonra da pupanın kendi kendine beslenmesi şeklinde devam eder.



 Anamemesinde, bakıcı arılarca yoğun olarak arısütüyle beslenen;
verilen arısütünün üstünde yüzen anaarı kurtçuğu.
Fotoğrafı americasbeekeeper.com 'dan aldım, ama o kadar yaygın olarak kullanılmış ki, Amerika'da çekildiğinden bile emin olamadım.



Altı gün (toplamda dokuz gün) sonra kapanan anamemesi içindeki pupa, yedi günlük son dönemden yani genel toplamda onaltı gün süren kuluçkadan sonra anaarı olarak koloniye katılır.
Koloniye katılmak için anamemesinin uç kısmını kendisi açar, çevresini kontrol eder, uygun görürse çıkar…

Çıkarçıkmaz tüm petekleri dolaşır.
Başka anamemeleri görürse zayıf bulduğu yan kısmından iğnesini batırarak içerdeki pupayı, anaarıyı öldürür.
Bu anamemelerini işçi arılar, yan tarafından açarak ya da parçalayarak temizlerler. 
Anaarının öldürdüğü pupa ya da henüz çıkamamış olan anaarının ölüsü, işçi arılar tarafından kovan dışına atılır.



Anaarı, anamemesinin ucunu kapak gibi açmış ve çıkmış.



Döllenmiş yumurtadan kurtçuk haline gelmiş olan diğer kurtçuklar ise
özel petek gözünde olsalardı, özel bakım ve besleme ile anaarı olabilecekken, işçi arı olurlar.

Bunların kuluçka süreleri
yumurta olarak (tüm yumurtalarda olduğu gibi) üç gün,
kurtçuk dönemleri (tüm kurtçuklarda olduğu gibi) altı gün ve
son dönemleri, pupa dönemleri, oniki gün olmak üzere, toplam kuluçka süreleri yirmibir gündür.
Aslında, yirmi gün dolunca işçi arıların çıkışları (doğuşları) başlar.

Döllenmemiş yumurtalar ise kuluçka dönemi sonunda erkek arı olurlar.
Erkek arıların kuluçka dönemi, üç gün yumurta, altı gün kurtçuk ve onbeş gün pupa olarak toplam yirmidört günde tamamlanır.

***

Not 1: Konu, arıcılık tekniği açısından ele alınmıştır. Kuluçka dönemleri gün gün hesaplanmış;  başkalaşım dönemlerindeki ayrıntılara girilmemiştir.
Örneğin, kurtçuk (larva) aniden pupa, pupa da birdenbire arı olmaz…

Not 2: Fotoğraflar için Sayın Halil Bilen'e teşekkürler…
Çekmiş, internette paylaşmış. Paylaşım sırasında imza da atmamış.
Fotolarda görülen by HB notunu da ben yazdım. Daha ne yapayım? Tekrar teşekkür ederim.

Hiç yorum yok: